تایماز نیوز به گزارش پایگاه خبری ترشیز خوان؛ دومین حمله به حرم مطهر حضرت احمد موسی (ع) مشهور به شاهچراغ، در طول کمتر از یک سال نشان دهنده بازگشت دوباره جریان‌های ترویستی به صحنه است با توجه به ظن اولیه سه جریان تروریستی زیر جزء متهمان اصلی اقدام مذکور در حرم شاهچراغ هستند:
۱. تروریسم افراطی – تکفیری: که در بر گیرنده مجموعه‌ای از عناصر فردی و یا گروهک‌های سلفی و تکفیری و بازمانده‌های داعش منطقه‌ای و داخلی مانند جیش العدل در جنوب شرق و یا رگه‌های تکفیری در میان مهاجران خارجی هستند که آخرین نمونه آن در ۱۶ فروردین ۱۴۰۱ و در حمله تروریستی احدی از مهاجران خارجی به دو نفر از روحانیون و در حرم مطهر امام رضا (ع) اتفاق افتاد.
۲. تروريسم افراطی – قومیتی: که در بر گیرنده مجموعه‌ای از عناصر فردی و یا گروهک‌های تجزیه طلب همچون الاحوازی با نگرش خلق عرب و باستان گرا همچون تندر با رویکرد باستان گرایی هستند که نمونه اقدامات تروریستی آنان در طول یک دهه اخیر و در حملات متعدد آنها در خوزستان و کانون رهپویان وصال شیراز در سال ۱۳۸۷ شاهد بودیم.
۳. تروریسم نو ترکیبی: که در بر گیرنده مجموعه از عناصر و یا گروهک‌های التقاطی با رویکرد تجزیه طلبی و طعم تکفیری هستند که شاهد عملیاتی شدن نمونه برجسته آن در ۳۱ شهریور سال ۱۳۹۷ و در حمله عوامل تروریستی به رژه نیروهای مسلح در شهر اهواز بودیم.
در مجموع مهمترین چالش در خصوص گونه شناسی راه‌کنش‌های عملیاتی است که در شیراز به اجرا گذاشته شد. از نظر صاحب این قلم مهمترین گمانه‌ها در گونه شناسی عملیاتی اقدام تروريستی مذکور عبارت‌اند از:
۱. عملیات اقتحامی
اقدام اقتحامی به مجموعه عملیات‌های یورشی کوتاه و مقطعی ولی غافلگیرانه اطلاق می‌شود که تروریست یا تروریست‌ها در تلاش هستند تلفات قابل توجهی به نیروهای امنیتی یا ساختارهای حکمرانی و یا جمعیت هدف تهاجم وارد کنند. در این نوع جنگ و گریزهای ایذایی موقت، مستقل و فی‌البداهه، مهاجم یا مهاجمان برای دست یابی به اهداف‌شان، با استفاده از سلاح‌های سبک گرم و سرد تلاش می‌کنند تا امکان فرار سریع از صحنه عملیات فراهم را برای خودشان فراهم کنند.
۲. عملیات ساکت
منظور از عملیات ساکت اقدام تروريستی مستقل، فعال ایدئولوژیک و کمتر شناخته است که توسط افراد منزوی و خودسر یا هسته‌های مخفی و خوداتکا اجرا می‌شود. این نوع عملیات معمولا توسط گرگ‌های تنها یعنی افراد دارای گرایش افراطی یا تکفیری بدون ارتباط با سازمان‌ها و شبکه‌های تکفیری – تروریستی و یا گرگ‌های زخمی یعنی افراد بازگشته از مناطق آلوده به فعالیت‌های تکفیری – تروریستی مثل عراق و شام یا افغانستان اجرا می‌شود. مهمترین بستر یارگیری و طراحی عملیات ساکت، فضای مجازی است.
۳. عملیات انتحاری
عملیات انتحاری نوعی از عملیات منتهی به خودکشی همراه با دگرکشی است که برای هراس افکنی فراگیر اجرا می‌شود. این عملیات تهاجمی و یا انفجاری می‌تواند؛ توسط عامل انسانی با انگیزه ایدئولوژی یا با به کارگیری افراد فاقد انگیزه (زنان، کودکان، مستضعففان فکری و بیمارن روانی) و یا حیوانات تربیت و تجهیز شده (حیوانات اهلی و وحشی مثل الاغ یا عقاب) و یا از طریق وسایل نقلیه و تجهیزات نوین مثل: ریزپرنده‌های هوشمند صورت می‌گیرد.
عملیات انتحاری در سه گونه قابل دسته‌بندی است: انتحار انفرادی یا موردی، انتحار مسلسل یا پی‌درپی و انتحاری مزدوج یا ترکیبی که مرکب از اقدام انسانی و تجهیزات فنی و خودرویی است.
۴. عملیات انغماسی
انغماس از ریشه غوس و غواسی است و به معنای فرورفتن در آب گفته می‌شود؛ ولی از نظر عملیاتی به گونه‌ای که از عملیات جمعی و حرفه‌ای گفته می‌شود که تعدادی از افراد با آمادگی جسمانی و مهارت نظامی و روش‌های ترکیبی، به محل مشخص و دارای اهمیت یورش می‌برند و تا آخرین لحظه دست به کشتار مردم و تخریب زیرساخت‌های مهم می‌زنند و در پایان عملیات از قحنه خارج شده و یا با اقدام انتحاری خودکشی می‌کنند. مهمترین هدف این‌گونه از عملیات گرفتن حداکثر تلفات انسانی، تهاجم به مراکز راهبردی و انعکاس رسانه‌ای گسترده است.
یافته راهبردی
با توجه به مجموعه داده‌های ارائه شده طی چند ساعت اولیه از نظر صاحب این قلم، مهمترین گمانه در مورد ماهیت تروریستی عملیات در حرم شاهچراغ؛ گمانه‌های اول یعنی عملیات اقتحامی و گمانه دوم یعنی عملیات ساکت دارای اولویت هستند.
مهمترین یافته راهبردی در مورد ماهیت اقدام کننده و اقدام تروريستی این است که شواهد و قرائن مرتبط با ناامیدی از تاثیرگذاری عمیق ناارامی اجتماعی پاییز ۱۴۰۱ه.ش بر ساختار سیاسی و چسبندگی اجتماعی مردم ایران، منجر به اتخاذ تدابیر جدید مخرب علیه کشور شده است.
بنابراین احتمالا شاهد بازسازی منتهی به بازگشت عناصر افراط گرایی قومی و تکفیرگرایی فرقه‌ای و نقش آفرینی آنان در فضای سیاسی و امنیتی جدید در محیط امنیتی محور مقاومت و ایران خواهیم بود.
مهمترین اولویت در شرایط جدید صیانت از مجالس عزاداری و مراکز زیارتی و سفر زائرین اربعین در هفته‌های پیش رو است.
- نویسنده : احمد باقری مزینانی، استادیار دانشگاه
Friday, 3 May , 2024