پروین حسینی _ تایماز نیوز| آیا پوشش اسلامی، به‌تنهایی می‌تواند ضامن امنیت باشد یا امنیت واقعی از دل قانون‌گرایی، احترام اجتماعی و پرهیز از خشونت می‌گذرد؟

حجاب در بافت دینی و فرهنگی اردبیل با پیشینه مذهبی به‌عنوان منطقه‌ای با هویت شیعی و خانواده‌محور شناخته شده است و بسیاری از زنان و خانواده‌ها، حجاب را انتخاب آگاهانه دینی و بخشی از شأن و کرامت می دادند و به آنان احساس آرامش و امنیت هویتی می‌دهد.

اشاره به این نکته که بخش مهمی از جامعه، حجاب را نه فقط «لباس»، بلکه نشانه‌ای از تعلق به ارزش‌های اخلاقی محلی و احترام به فضای عمومی می‌داند.

نقش حجاب در احساس امنیت فردی نشان داده که پوشش پوشیده‌تر، میزان جلب توجه جنسی و نگاه ابزاری را کاهش می‌دهد و این می‌تواند برای زنان متدین، احساس امنیت بیشتر در خیابان و محل کار ایجاد کند.

طرح چند نقل‌قول میدانی از زنان اردبیلی که حجاب برایشان «سپر روانی»، «احترام بیشتر» یا «راحتی در تردد» ایجاد می‌کند، در زیر بخوانید؛

خانم فروشنده؛ حجاب برای من مثل سپر روانی عمل می‌کنه؛ تو بازار شلوغ اردبیل، بدون نگرانی از نگاه‌های مزاحم کار می‌کنم و احساس امنیت بیشتری دارم.

دانشجوی دانشگاه؛ با حجاب، احترام بیشتری از استادها و همکلاسی‌ها می‌گیرم؛ باعث می‌شه روی درس و پیشرفتم تمرکز کنم، نه ظاهر.

کارمند اداری؛ حجاب راحتی تردد برام ایجاد کرده؛ تو خیابان‌های اردبیل بدون استرس می‌رم سر کار و برمی‌گردم، انگار یه لایه حفاظتی داره.

طرح این محور که ریشه آزار بیشتر در سوءاستفاده از قدرت، ضعف قانون، تربیت اشتباه و نگاه جنسیت‌زده به زن است و اگر این ساختارها اصلاح نشود، حتی با حجاب کامل هم خطر آزار به‌طور کامل از بین نمی‌رود.

قوانین حجاب و احساس ناامنی حقوقی این بخش برای مخاطب اردبیلی بسیار حساس و مهم است.

متاسفانه تجربه برخوردهای تند، ضبط خودرو یا تهدید به محرومیت از خدمات، برای بخشی از زنان—حتی زنان با حجاب متعارف—احساس ناامنی حقوقی و ترس از حضور عادی در شهر ایجاد می‌کند.

اردبیل؛ میان دینداری اجتماعی و تنش‌های حجاب

با اشاره به این‌که اردبیل شهری با پایگاه مذهبی قوی است، اما تحولات نسلی، شبکه‌های اجتماعی و تغییر سبک زندگی جوانان (دانشجویان، ورزشکاران، کارکنان خدماتی و…) موجب تنوع بیشتر در نوع پوشش دختران شده است.

بیان این‌که تشدید برخوردها (مثلاً در خودروها، اماکن عمومی یا مراسم) می‌تواند هم به شکاف نسلی و بی‌اعتمادی بین جوانان و نهادهای رسمی دامن بزند، هم فضا را برای گفتگو و اقناع دینی تنگ‌تر کند که خود نوعی ناامنی اجتماعی است.

پیشنهاد راه‌حل برای ارتقای امنیت زنان

بخش راهکار بسیار کلیدی و کم‌حساسیت‌تر است.تأکید بر این‌که امنیت پایدار زنان در اردبیل نیازمند ترکیب چند عامل است: آموزش خانواده و مدارس، گفت‌وگوی دینی–فرهنگی با جوانان، قانون‌گرایی در برخورد با آزارگران (نه با قربانی یا صرفاً با بی‌حجاب) و تقویت خدمات حمایتی برای دختران آسیب‌دیده.

پیشنهاد تمرکز نهادهای شهری و فرهنگی اردبیل بر کارهای فرهنگی مانند کارگاه‌های مهارت ارتباطی، آموزش مردان و پسران در مورد احترام به حقوق زنانو سایر موارد.‌