پروین حسینی _ تایماز نیوز | این اصل نه تنها افراد را به سوی خوبی‌ها سوق می‌دهد، بلکه با بازداشتن از زشتی‌ها، جرائم را کاهش، انسجام اجتماعی را تقویت و بستر سعادت جمعی را فراهم می‌کند.

مبانی قرآنی و رواییقرآن مجید در آیاتی چون سوره آل عمران آیه ۱۰۴، امت اسلامی را «خیر امت» معرفی می‌کند که وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را بر عهده دارد و ترک آن را سبب سلب برکات الهی می‌داند.

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «امت من تا زمانی که امر به معروف و نهی از منکر کنند، در خیر و سعادت هستند؛ اما با ترک آن، خداوند برکات را می‌گیرد و دشمنان بر ایشان چیره می‌شوند.»

امام صادق(ع) نیز تأکید کردند که این فریضه از ضروریات دین است و انکار وجوب آن، فرد را از دایره ایمان خارج می‌کند، در حالی که اجرای آن کلید نجات جامعه از هلاکت است.

نقش در اصلاح جامعه مدرندر جوامع اسلامی امروز، امر به معروف ارزش‌هایی چون نماز، حجاب، امانتداری، عدالت اجتماعی و حمایت از مستضعفان را ترویج می‌دهد، در حالی که نهی از منکر با مقابله به ظلم، فساد مالی، دروغ‌پراکنی و بی‌حجابی، سلامت معنوی و اخلاقی جامعه را تضمین می‌کند.

شهید مطهری این اصل را رکن گسترش امور خیر، اقامه عدل و پیشگیری از جرائم اجتماعی می‌دانست و تأکید داشت که بدون آن، جامعه به ورطه انحطاط می‌افتد.

مطالعات نشان می‌دهد اجرای صحیح آن، نرخ جرائم را تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهد و نظارت همگانی، مانع نفوذ فرهنگ غربی و حفظ هویت دینی می‌شود.

شیوه‌ها و مراحل اجراامر به معروف و نهی از منکر دارای چهار مرتبه است: قلبی (انکار در دل)، زبانی (تذکر نرم)، عملی (اقدام مستقیم با رعایت شرایط) و قلمی (نقد عمومی).

امام علی(ع) الگویی کامل ارائه داد؛ ایشان با روش‌های حکیمانه مانند نصیحت خصوصی یا عمومی، فساد را ریشه‌کن می‌کردند بدون آنکه تفرقه ایجاد شود.

در عصر رسانه، استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای ترویج خوبی‌ها و افشای منکرات، شیوه‌ای مدرن و مؤثر است.چالش‌ها و راهکارهای عملیعلی‌رغم اهمیت، چالش‌هایی چون ترس از واکنش، عدم دانش روش‌شناسی، افراط‌گری یا تفریط مانع اجرای آن می‌شود.

راهکارها شامل آموزش عمومی در مساجد و مدارس، تشکیل گشت‌های امر به معروف با رویکرد فرهنگی، الگوگیری از ائمه(ع) و نظارت قضایی بر افراط‌ها است.

رهبر معظم انقلاب نیز بر امر به معروف حکیمانه و نرم تأکید دارند تا به جای تنش، اصلاح ایجاد کند.

آثار اجتماعی و اقتصادیاین فریضه، انسجام خانوادگی را افزایش می‌دهد، فساد اداری را ریشه‌کن و اعتماد عمومی را تقویت می‌کند.

در سطح اقتصادی، نهی از احتکار و گران‌فروشی، عدالت بازار را برقرار و رشد پایدار را تضمین می‌نماید، چنان‌که در جوامع اسلامی اولیه، اجرای آن سبب رونق اقتصادی شد.

در نهایت، احیای امر به معروف و نهی از منکر، جامعه را به سوی تمدن نوین اسلامی هدایت می‌کند و هر فرد مسلمان مسئول پاسداشت و ترویج آن است تا ایران اسلامی الگویی برای جهان شود